آسیب شناسی اعتیاد

 

در حقیقت همه ما از پیشرفت خانواده خود احساس غرور می‌کنیم‌ چرا که تأثیرات عمده ی مثبت و منفی بسیاری بر زندگی خود داریم. در عین حال تجربیات فرزندان مان در خانواده خود، تنها و عمده ‌ترین عامل تعیین کننده این موضوع می باشد که "آیا آنان در آینده مواد یا الکل مصرف خواهند کرد یا خیر؟ "متأسفانه بیش ترین افرادی که از مواد مخدر استفاده می‌ کنند، برای اولین بار، در خانواده ی خود با آن آشنا شده‌اند بدین ترتیب که استرس و درد حاصل از یک زندگی تلخ در این گونه خانواده ها باعث مصرف مواد توسط سایر اعضاء می‌ گردد. در روند این بیماری، بهترین برنامه جهت پیش گیری از اعتیاد افراد در معرض خطر، درمان عضو معتاد خانواده است. بر اساس تحقیقات به عمل آمده، فاکتور هایی که در این بیماری نمود پیدا می کند عبارتند از:

.١ اعتیاد در نزد خود فرد و نیز خانواده اش با نام "بیماری انکار" خوانده می شود به نحوی که مسائل غیرعادی در آن به مسائل عادی تبدیل می گردند. در عین حال، مشکل معمولاً آن قدر بزرگ است که خانو اده‌ها به گونه ای رفتار می کنند که ظاهراً اتفاقی نیفتاده و هیچ مشکلی هم متوجه افراد دیگر نیست. در واقع هر یک از اعضای خانواده تظاهر می کند که "مشکل، آن قدرها هم بزرگ نیست".

.۲ در روند این بیماری، افراد خانواده کاملاً به رفتار، اخلاق و فعالیت های فرد معتاد جذب می شوند به طوری که دنیای شان فقط حول محور او می چرخد. این موضوع تا به حدی پیش می رود که آنان کار و مسئولیت های سابق خود را کاملاً به دست فراموشی می‌ سپارند.

.٣ به دلیل رفتارهای غیر قابل پیش بینی و دم دمی مزاجانه فرد معتاد، زندگی خانوادگی مملو از اضطر اب و ترس می گردد. در عین حال هیچ کس نمی داند بعداً چه اتفاقی خواهد افتاد، اما بنا بر تجربه ی خود، همه، منتظر روی دادن مشکل دیگری هستند. همین مسئله باعث ایجاد استرس، فشار و ترس در خانواده می شود.

.۴ اعضای خانواده معمولاً می کوشند تا مشکل موجود را از بقیه مخفی کنند بنابراین به بچه ها، فامیل و آشنایان، همسایه ها، طلب کارها، کارفرما و حتی به خودشان هم دروغ می گویند.

.۵ به دنبال این بیماری، هر یک از افراد خانواده، خود را به نحوی در به وجود آمدن این مشکل، مقصر و گناه کار می داند. آن ها می پندارند که اگر فلان کار را می ‌کردند یا انجام نمی دادند، او معتاد نمی شد.

.۶ گفت و گوها و روابط خانوادگی عمیقاً تحت تأثیر قرار می گیرد به گونه ای که هیچ کدام از اعضای خانواده، دیگر قادر نخواهند بود تا مانند گذشته با یک دیگر سخن بگویند. بنابراین آن ها سریعاً به این نقطه می رسند که "اعتماد نکن، حرف نزن و احساسی هم نداشته باش"؛ پس حتی دیگر نمی توانند در مورد مشکل پیش آمده با هم دیگر به گفت وگو بنشینند.

.٧ سایر اعضای خانواده مجبورند تا وظایف و مسئولیت های فرد معتاد از جمله نقش پدری یا مادری، تعهدات مالی و امور خانه داری را بر عهده گیرند. در این بین، در خانواده هایی که یکی از والدین معتاد است، معمولاً فرزند بزرگ خانواده این وظیفه ی مهم را بر دوش می کشد.

.۸ در روند این بیماری، روابط جنسی هم به طور کلی در خانواده درهم شکسته می شود به گونه ای که حتی والدین دیگر، قادر به گفت و گو با یک دیگر و حل مسائل خود نیستند.

 .٩خانواده می کوشد تا از حضور در مهمانی ها و مراسم های مختلف اجتماعی بپرهیزد چرا که آنان از مشکل آفرینی توسط رفتارهای اشتباه فرد معتاد می ترسند.

 .١۰به دنبال اعتیاد، تغییرات شگرفی در احساسات هر یک از افراد خانواده پدید می آید به گونه ای که کم کم از کسی که قبلاً بسیار دوستش می داشتند، متنفر می‌شوند و البته این موضوع در کودکان، با احساس گناه همراه خواهد بود.

.١١ اعضای خانواده می کوشند تا اعتیاد را تحت کنترل خود قرار دهند اما متأسفانه در این راه شکست می خورند و به همین دلیل از خودشان و دیگران خشم گین می گردند.

.١۲ اعتیاد مانند هر بیماری کشنده ی دیگر، همه ی جنبه های زندگی را نابود می کند بدین گونه که خشم، آسیب و شکست های متوالی در طی این مدت باعث از بین رفتن هرگونه امید، ایمان، وحدت و هم دلی می شود.

.١٣ معمولاً به دنبال اعتیاد، فرد آسیب دیده خود شروع به آسیب رساندن به دیگران می کند بنابراین افراد خانواده به همین دلیل او را مقصر و گناه کار می شمرند و تمایل زیادی به مجازات کردن وی پیدا می کنند.

.١۴ همسر، والدین و فرزندان شخص معتاد، معمولاً اگرچه برای خود متأسف اند دچار احساس غم و اندوه و مسئولیت کامل می شوند و به دنبال آن به طور نادرستی تبدیل به "مادر"، "فدایی" یا "مدیر خانواده" می گردند.

 .١۵در مسیر اعتیاد، زمانی که اعضای خانواده با مقاومت به راه زندگی خود ادامه می دهند، معمولاً قبول ندارند که خودشان هم از این مشکل تأثیر گرفته اند و باید برای خود و بچه ها کمک بطلبند.

١۶. برای تقویت نقش خانواده در پیش گیری از اعتیاد به مواد مخدر و الکل باید گام های متعددی بردا شت. در اولین قدم، می بایست محیط مناسبی را در خانه ایجاد کرد تا به هیچ وجه در آن الکل و مخدر مصرف نگردد. اگر پدر یا یکی از فرزندان معتاد باشد، همه اعضای خانواده باید جهت شناخت مشکل اقدام کنند، حتی اگر مسئله به شکل صحیح حل نگردد. اطرافیان شخص معتاد باید بدانند که در این بین چیزی غلط و نادرست می باشد و برای رفع آن باید به کارهای مثبتی روی آورند و در عین حال لازم است که دقیقاً تفاوت میان مصرف و سوء مصرف مشخص گردد. نوجوانان بیش تر از بزرگ سالان در مورد استفاده از الکل و مواد دروغ می‌گویند بنابراین باید به طور روشن و آشکار، در مورد انتظارات مان از عدم مصرف سیگار، الکل و یا ماده مخدر با آنان گفت و گو کنیم. اما نکته ی مهم و حساس این است که "رفتارمان بیش تر از گفتارمان" بر دیگری تأثیر می گذارد پس بهتر این که با کردار درست برای فرزندمان الگوی مناسبی باشیم.

منابع این نوشتار محفوظ است.